Disleksi, kişinin okuma ve yazma ile ilgili fonksiyonlarının düzgün işlemediği nörolojik bir sorundur. Disleksi belirtileri ilkokul çağında daha çok göze çarpar. Disleksili bireyler alfabeyi hatırlamakta güçlük çekerler, benzer kelimelerin telaffuzlarında zorlanırlar, kelime oyunlarında zorluk yaşarlar, hafızada tutmada zayıftırlar. Kelimeleri hecelere ayırmada ve organize olmada güçlük çekerler.
Disleksi Belirtileri
Disleksi, okuma yazma öğrenme sürecinde daha iyi gözlemlendiği için ilkokul çağındaki çocuklarda görülüyor algısı yaratabilir. Fakat okul öncesi çocuklarda da belirtiler vardır. Örneğin sayı sayma, şekil ve renkleri öğrenmede güçlükler şeklinde kendini gösterebilir. Dikkat çeken disleksi belirtileri arasında:
- Yaşıtlarına göre daha geç konuşma
- Okuma güçlüğü çekme
- Okunan metni hatırlayamama
- Okuma metninde satır atlama
- Okuma hızlarında yavaşlık
- Yazı yazarken harf ya da hece atlayabilme
- Zaman organizasyonu konusunda zayıflık
- Ezber gerektiren matematiksel işlemlerde zayıflıklar
- Sıralı olan gün, ay gibi sıralamalar karıştırma, hatırlayamama vardır.
Sadece çocuklar değil yetişkinlerde disleksiden muzdariptir. Yetişkin bireyler okuma ve yazma bozukluğu yaşarlar. Kısa metinleri daha uzun sürede okurlar. Yine problem çözme, ezber yapma gibi eylemlerde zayıftırlar. İsimleri akılda tutmaları zordur.
Özel Öğrenme Güçlüğü nedenleri
Öğrenme güçlükleri nedenleri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Genetik faktörleri atlamamak kaydıyla çevresel nedenler büyük rol oynar. Örneğin hamile bir kadının bu süreçte ciddi bir enfeksiyon geçirmesi bebeği böyle bir sonuca ulaştırabilir. İlaç kullanımı, sigara ve alkol tüketimi yine anne karnındaki bebeğe bu şekilde zarar verebilir.
Disleksi olan çocuğun özellikleri…..
Disleksinin belirtilerine baktığımız zaman bireyi soyutlamasına neden olabilecek durumlar ile karşılaşması muhtemeldir. Çocuklar hayatı yeni yeni öğrenmeye başladığı bu zamanlarda dışlanma korkusu yaşamaları da olağandır. Bu durumun doğal ama istenmeyen sonucu okula gitmek istememe, arkadaş edinmekten kaçınma gerçekleşebilir.
Okuma Bozukluğu
Önündeki metni okurken akıcı okuyamazlar, heceleri atlayabilir, satırları karıştırabilir, en son okuduğunu hatırlamayabilirler.
Yazma Bozukluğu
Yazı yazması daha yavaştır. Harflerin büyük ya da küçük yazımında hatalar görülebilir. Görsel olarak yazı iyi görünmeyebilir ve kendi yazılarını okumakta zorlanabilirler.
Anlama Bozukluğu
Okuduğunu, dinlediğini anlayamayabilir. Bu nedenle dikkati kolay dağılır. Anlama güçlüğü yaşadıklarından kendini ifade etmede zorluk çekip sosyalleşmekten kaçınabilirler.
Çocuklarda öğrenme güçlüğü
Her öğrenme güçlüğü disleksiyi işaret etmeyebilir. Örneğin ailesinin işi gereği çok sık okul değiştiren bir çocuktan verim almayı beklemek çok da gerçekçi olmayacaktır. Bu konuda tanı koyabilmek için eğer okul çağındaysa eğitimci ve ebeveynler iş birliği yapıp doğru gözlem yaparak çocuğun ihtiyacı doğrultusunda yönlendirmekte fayda vardır.
Özgül öğrenme güçlüğü tedavisi
Çocuğa okuma, yazma ve matematiksel aritmetik konusunda destek verilmesine rağmen öğrenmede sorunlar yaşayabilir. Yoğunlaştırılmış eğitim uygulaması yapılarak çocuk daha iyi bir duruma kavuşabilir. Özgül öğrenme güçlüğü tanısı konmuş çocuğun yaşı, genetik faktörleri, ailenin desteği, alacağı eğitimin kalitesi tedavinin sonuç vermesinde önemli rol oynayacaktır.
Disleksi Eğitimi
Tüm dünya da eğitim sisteminin disleksi hastalığı tanısı konmuş çocukları göz önüne alarak düzenlenmesi gerekmektedir. Örneğin sınıfta o öğrenci için okuma yapılacaksa eğer fazladan süre verilip tamamlaması beklenmelidir. Disleksili bireyin kendi içinde değerlendirip onun eğitim ihtiyaçlarına cevap verilebilmesi titizlik gerektirmektedir. Bu da eğitimcinin disleksi farkındalığı ile doğru orantılı olarak gerçekleşecektir.
Dünya da yavaş yavaş disleksinin farkına varılmaya başlandıkça eğitim ve öğretim alanında daha özgüvenli bireyler yetişecektir.
Disleksi tanısı daha erken konabileceği gibi çocuğun okuma yazma öğrenmeye başladığı süreçte de konabilir. Bu dönemde çocukla özel olarak ilgilenilmesi çocuğun toplumdan soyutlamasını engelleyecektir. İlgi ve alaka disleksi tedavisinde erken cevap alınmasında önemli rolü olacaktır. Kendi varlığının olduğu gibi kabul edilmesi ve ona uygun eğitimin planlanması, değerli hissettirecektir. Disleksili bireyin sosyalleşmesinin önünü açılacaktır. Bu ılımlı hareket tedavi sürecini hızlandıracaktır ve bu disleksiyle mücadele de değerlidir.
